پوسیدگی دندان دامنگیرترین و شایع ترین بیماری بشر است ، بیش از 99 درصد افراد بشر به این بیماری مبتلا می شوند و فقط افراد بسیار معدودی هستند که در طول عمر خود دچار آن نمی گردند .
پس از تشکیل پلاک میکروبی بر روی سطح دندان ها ، میکروب ها شروع به ایجاد اسید و ترشحاتی می کنند که باعث کاهش میزان کلسیم دندان و تخریب آن می گردد. با کاهش میزان کلسیم دندان ، از میزان استحکام و آهکی بودن دندان کاسته شده و دندان تغییر رنگ می دهد که اصطلاحاً آن را پوسیدگی می نامیم .
پس پوسیدگی (که هنوز بعضی آن را “کرم خوردگی” می نامند) عبارت است از:نرم شدن و از بین رفتن نقاطی از دندان که تحت تاثیر فرآورده ها و ترشحات پلاک میکروبی قرار گرفته است .
این پوسیدگی وقتی از مینا بگذرد و به عاج برسد دردهای خفیف یا متوسطی بوجود می آورد :
درد با خوردن مواد سرد یا گرم و شیرینی
درد در هنگام جویدن که پس از چند دقیقه بر طرف می شود و با وجود نقاط تیره رنگ بدون درد از علائم پوسیدگی است.
عامل پوسیدگی همانا میکروب ها هستند و پوسیدگی یک بیماری عفونی است. در صورت عدم معالجه پوسیدگی تا عصب دندان ادامه یافته و دندان چرکی می شود. سهل انگاری در درمان ریشه های چرکی می تواند منجر به از دست دادن دندان عفونت های شدید استخوان فک، آبسه، عفونت صورت و ناراحتی قلبی می شود. مصرف مواد قندی بخصوص به دفعات متعدد و غلظت زیاد (قدرت چسبندگی بیشتر به دندان) سبب بیشتر شدن پوسیدگی می گردد.مثلاً اگر در یک لیوان شربت 50 گرم قند وجود داشته باشد ضرر آن خیلی کمتر از 50 گرم قندی است که در ده عدد آبنات یا شکلات و شیرینی های چسبنده وجود دارد، زیرا شربت مایع بوده و چسبندگی کمتری دارد و یکباره نیز نوشیده می شود ولی 10 عدد آبنات حداقل یک ساعت در دهان باقی مانده و زمان کافی به میکروب ها برای تبدیل قند به اسید را می دهد.
بر خلاف تصور مردم فقط قند و شکر و شیرینی، مواد قندی نیستند بلکه نشاسته ای مثل نان، برنج و غیره… نیز بوسیله میکروب ها قابل تجزیه شدن بوده به اسید تبدیل می گردد.برای اینکه میکروب ها بتوانند در مجاورت دندان قند را به اسید تبدیل کنند و سبب ایجاد پوسیدگی شوند به زمان کافی احتیاج دارند و در صورتی که این زمان به میکروب ها داده نشود به هیچ وجه قادر به ایجاد پوسیدگی نیستند.
پس افرادی که عادت به تمیز نگاه داشتن محیط دندان خود بلافاصله پس از صرف غذا دارند سبب می شوند که میکروب ها فرصت کافی برای تولید اسید نداشته باشند و در نتیجه دچار پوسیدگی نمی شوند.