نقش بزاق در پوسیدگی دندانی
سالها تصور می شد که بزاق با حجم قابل توجهی به طور مداوم پلاک دندان را شستشو می دهد اما امروز مشخص شده که بزاق مانند فیلم نازکی سطوح مختلف دهان را می پوشاند.
این لایه نازک که حدود 0/1 میلی متر ضخامت دارد با سرعت های متفاوتی حرکت می کند داشتن این سرعت کم به پاک کردن مواد مختلف توسط بزاق از پلاک دندانی کمک می کند. هنگامی که کربوهیدرات در دسترس پلاک قرار می گیرد در داخل آن اسید ایجاد می شود که تمایل به پراکنده شدن به خارج از پلاک را دارد. اما به علت سرعت خیلی کم عبور بزاق این اسید در سطح خارجی پلاک تجمع می یابد و غلظت این اسید مانع پراکنده شدن آن می گردد. این تئوری ممکن است تمایل پوسیدگی به استقرار در نواحی خاص را تشریح کند به این صورت که نقاطی از حفره دهان که سرعت عبور فیلم بزاقی از روی آن کمتر است بیشتر به پوسیدگی حساس هستند چون اسید خیلی آرام از روی این سطوح پاک می شود.
در افرادی که کلیرانس آهسته دارند ، PH پلاک پس از مصرف کربوهیدرات ها پایین تر می آید و بازگشت آن به PH زمان استراحت نیز به تاخیر می افتد.
هنگامیکه توسط یک ماده غذایی مثل آدامس، ساکاروز در دسترس پلاک دندانی قرار می گیرد، PH پلاک در هر دو گروه مقاوم به پوسیدگی و حساس به پوسیدگی پایین می آید اما در افرادی که حساس به پوسیدگی هستند این کاهش بیشتر است و اگر بزاق را از دسترس پلاک دور کنیم، کاهش PH در افراد حساس به پوسیدگی بسیار سریعتر خواهد بود.
پوسیدگی دندان اوژن های دندانی هر دو نتیجه از دست رفتن جزء معدنی دندانهاست . پوسیدگی دندانی نتیجه از دست رفتن مواد معدنی از ناحیه سطحی مینا و عاج در نتیجه قرار گرفتن آنها در معرض اسیدهای ضعیف پلاک است . در حالیکه اروژن دندانی ناشی از، از دست رفتن بافت سطحی در نتیجه قرار گرفتن در معرض انواع اسیدها است.
اکنون اروژن دندانی به عنوان یک مشکل گسترده مطرح است که نتیجه آن از دست رفتن زودرس بافت دندان می باشد. عقیده عمومی در مورد اتیولوژی این وضعیت این است که خوردن زیاد غذاهای حاوی اسید یا پس زدن محتویات اسیدی معده به دهان باعث دمینرالیزه شدن بافت های سخت دندانی می شود.
در هر حال کاهش مشخص یا فقدان کامل بزاق، دهانی عفونی را همراه پوسیدگی rampant نتیجه خواهد داد.علاوه بر تخریب سریع دندانها، ممکن است ترک لبها، همراه با شکاف در گوشه های دهان، سوزش و زخمی شدن غشاهای مخاطی و پوسته شدن زبان و کام و گاهی پارستزی زبان یا غشای مخاطی موجود باشد.
بین ویسکوزیته و میزان پوسیدگی دندانی رابطه ای وجود دارد.بزاق غلیظ و کش دار و بزاق رقیق و آبکی هر دو برای پوسیدگی دندانی مقصر دانسته شده اند.