این سوال رایج بیماران ماست که «آیا جرم گیری دندان به دندانها آسیب میزند؟» ویا «آیا جرم گیری مینای دندان را از بین میبرد؟»

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بدانیم که جرم دندان چیست و چگونه تشکیل میشود ؟

چرا دندانها جرم می گیرند ؟

حتی اگر شما بهترین بهداشت دهان را داشته باشید، باکتری هایی در دهان هستند که همراه با پروتیین ها و باقیمانده ها و محصولات جانبی مواد غذایی ، لایه نازکی با عنوان پلاک دندانی را بر روی دندان ها تشکیل میدهند…
این پلاک ها، اطراف پرکردگی های دندانی و در امتداد لثه نواحی که دسترسی جهت تمیز کردن آنها پایین است تشکیل میشود . تشکیل پلاک دندانی خبر خوبی برای دندانها نیست. چراکه باکتریهای موجود در پلاک دندان با ترشح اسید ،مینای دندان را تحت تاثیر قرار داده و منجر به پوسیدگی می شود . از طرفی اگر این پلاکها برداشته نشوند، کم کم آهکی شده و جرم تشکیل می شود . تشکیل جرم دندان چنان خزنده و به مرور زمان پیش می رود که فرد تصور میکند که این جرم بخشی از دندان اوست!!!!!
این تصور که جرم گیری مینای دندان را از بین میبرد ناشی از همین تفکر است که فرد جرم را بخشی از دندان خود در نظر گرفته است.

چگونه جرم ، دندانها و لثه های ما را تخریب میکند؟

امان از وقتی که جرم تشکیل می شود . چرا که باکتری های مولد پوسیدگی موجود در آن طی فرآیند ذکر شده در بالا منجر به پوسیدگی می شوند . بر این اساس ۹۰٪ بالغین بالای ۴۰ سال  پوسیدگی دندان را تجربه کرده اند.  اما تشکیل جرم به خصوص در زیر لثه ، منجر به التهاب لثه میشود، به این مرحله از بیماری لثه ژنژویت گفته می شود ،که غالبا با خونریزی لثه حین مسواک زدن خود را به نمایش می گذارد. از طرفی جرم با مسواک و نخ دندان بر داشته نمیشود و بنابر این فرد با دیدن این که حین مسواک زدن لثه هایش خونریزی می کند، آن نواحی دهان را مسواک نمی زند و به افزایش حجم جرم دندان در آن منطقه کمک میکند.

اگر جرم باقی بماند و به آن توجه نشود، منجربه فعالیت باکتریهای زیر لثه شده و به مرور زمان پاکت دندانی در فاصله بین دندان و لثه شکل میگیرد. سیستم ایمنی بدن شروع به ترشح مواد شیمیایی برای دفاع می کند که همراه با محصولات باکتریها منجر به از بین بردن استخوان دور دندانها می شود. به این مرحله بیماری، پریودنتیت می گویند.

            ‌               پس آنچه برای دندانها مضر است، جرم است نه جرم گیری

علت حساسیت دندان ها بعد از جرم گیری چیست ؟

بدون تردید علت آن آسیب دیدن دندانتان نیست.بلکه اگر جرم دندان شما سنگین بوده باشد، برداشتن این جرم منجر به بیرون زدن ( اکسپوز شدن) ریشه دندان شما به محیط دهان می شود که این امر باعث می شود دندانها تا مدتی به سرما و گرما حساس شوند. اگر هنوز تخریب استخوانی صورت نگرفته باشد ،که به مرور لثه ها به جای خود بازگشته و حساسیت دندان برطرف می شود ، اما اگر تخریب شدید بوده باشد، زمان بیشتری طول می کشد تا دندان از خود دفاع کرده و حساسیت آن کم شود. این احساس حساسیت دندان بعد از جرم گیری در افرادی که دندانهای حساس دارند بیشتر است. راه حل مقطعی آن نیز استفاده از خمیر دندانها و دهانشویه های ضد حساسیت است.

روشهای جرم گیری دندان ( انواع جرم گیری دندان )

در واقع سه روش اصلی برای جرم گیری دندان وجود دارد  :
۱. روش دستی جرم گیری دندان، که روشی است قدیمی و بسیار دردناک و زمان بر
۲. روش استفاده از دستگاههای جرم گیری دندان( اولتراسونیک و یا پیزوالکتریک)، که روش شایع در مطبها و کلینیک های دندانپزشکی است.
۳. روش جراحی، که در موارد جرمهای گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

توصیه مهم اینکه عمل کردن به روشهای خانگی مثل استفاده از خمیر دندانهای سیگاری ها و یا پودرهای جرمگیری و …. عملا مضر و فاقد ارزش درمانی جرم گیری است. این مواد به علت بالا بودن درصد ساینده ها ، مینای دندان را برداشته و دندانها را براق میکنند ولی بر جرم تشکیل شده روی دندانها تاثیری ندارند…
میتوان به نحوی جرم گیری دندان و یا جرم گیری لثه را  به گرفتن جرم کتری و یا جرم سماور تشبیه کرد. چرا که همانطور که برای برداشتن جرم سماور و کتری باید از روشهای مکانیکی استفاده کرد، برای بر داشتن جرم دندان نیز فقط روشهای مکانیکی موثر است.

جرم گیری دندان چه ارتباطی به جرم لثه دارد ؟

بعضا بیماران میپرسند « شما قرار است دندان های ما را جرم گیری کنید یا لثه هایمان را ؟» در پاسخ باید گفت : حتی جرم زیر لثه نیز به دندانهای شما چسبیده، اما چون منجر به التهاب لثه شما میشود در حین جرم گیری دندانپزشکان کورتاژ لثه نیز انجام میدهند که در حین آن یک لایه از دیواره داخلی لثه بیمار نیز بر میدارند تا به تدریج بهبود یابد.