اگر کودکان دندان اضافه در آورد ، نگران نباشید . شما تنها نیستید . تخمین زده میشود که دندان اضافی در 2% از کودکان سفید پوست و بیش از این مقدار در کودکان آسیایی اتفاق می افتد .
شاید تا به حال مشاهده کرده باشید که دندان اضافی در پشت دندان های دائمی در فک بالای برخی کودکان رشد میکند. دندانپزشکان به این وضعیت دندان اضافی یا supernumerary tooth میگویند .
در حال حاضر، عقیده بر این است که رویش دندانهای اضافه ناشی از تداوم رشد بافت تشکیل دهنده دندانها که لامینای دندان نام دارد، است.
رویش دندان اضافه میتوانند ارثی یا ناشی از یکی از دو عارضه سندرم گاردنر و کلئیدوکرانیال دیسپلازیا باشد. البته دندانهای اضافه در افرادی که سابقه خانوادگی آن را نداشته و همچنین کسانی که به دو عارضه فوق دچار نیستند نیز رشد میکنند.
داشتن دندانهای اضافی میتواند باعث مشکلات زیادی از شود ، از جمله :
- نامرتبی دندانها ، که غذا خوردن به شکل طبیعی را بسیار دشوار میسازد.
- جلوگیری از رویش طبیعی دندانهای دائمی
- جوش خوردن آنها به دندانهای دائمی
- تشکیل تومور یا کیست
این دندانهای اضافه ، مانند دندانهای عادی رشد نکرده و به راحتی دچار پوسیدگی میشوند . آنها میتوانند بین دندانهای آسیاب یا دندانهای جلویی رشد کرده یا به شکل دندانهای عقل نهفته ظاهر شوند. دندانهای اضافه ، بسته به محل قرارگیریشان ، نامهای مختلفی دارند ؛ اگر در زمان تولد یا کمی بعد از آن رشد کنند به آنها دندانهای ناتال گفته میشود، اگر در کنار یک دندان آسیاب رشد کنند به آنها دیستومولار یا دیستودنس گفته شده و اگر در کنار دندانهای جلویی رشد کنند مزیودنس نام میگیرند.
میزان شیوع دندانهای اضافه چقدر است ؟
رشد دندانهای اضافه در پسران دو برابر دختران است . اکثر دندانهای اضافه تا پیش از 20 سالگی رشد میکنند، البته آنها بیشتر در میان دندانهای دائمی یافت میشوند تا دندانهای شیری .
دستهبندی دندانهای اضافه
دندانهای اضافه نامهای بسیاری دارند . آنها بر مبنای محل قرارگیری و شکل ظاهریشان دستهبندی میشوند .
اگر یک دندان اضافه در میان دو دندان جلویی قرار داشته باشد، مزیودنس نام دارد. اگر دندان اضافه در ناحیه دندانهای آسیاب رشد کند به آن پارامولار گفته میشود. اگر دندان اضافه پشت دندان عقل رشد کند، دیستودنس نامیده میشود .
اگر شکل یک دندان اضافه شبیه یک دندان طبیعی باشد، به آن دندان مکمل (سپلمنتال) گفته میشود. اگر شبیه یک دندان طبیعی نباشد، به آن دندان ابتدایی گفته میشود.
خود دندان های ابتدایی نیز بر مبنای شکلشان به دستههای زیر تقسیم میشوند :
- دندانهای ابتدایی مخروطی ، که کوچک و مخروطی شکل هستند .
- دندانهای ابتدایی تابرکولیت، که به شکل بشکه بوده و دارای چند نوک تیز برجسته هستند .
- دندانهای ابتدایی مولاریفرم ، که شبیه به دندانهای آسیاب یا آسیاب کوچک (پرهمولر) هستند، البته نه به اندازهای که بتوان آنها را دندان مکمل نامید.
آیا نیازی به کشیدن دندان اضافی است ؟
برای جلوگیری از هرگونه مشکلات دهان و دندان در آینده ، میبایست وضعیت دندانهای کودکان تا سن هفت سالگی یک بار توسط یک ارتودنتیست ارزیابی شود. در طول این معاینه، ارتودنتیست میتواند وجود هرگونه دندان اضافی را تشخیص داده و آن را قبل از ایجاد هرگونه مشکلی برای رویش دندانهای دائمی درمان کند. البته، نیازی به کشیدن دندانهای اضافی یافت شده در مرحله ناتال نیست ، مگر آنکه این دندانها شل بوده و خطر ورود آنها به ریهها و خفگی کودک وجود داشته باشد.
در صورت داشتن دندان اضافه ، میبایست به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشخص شود که نیازی به کشیدن آن هست یا خیر. کشیدن این دندانها تحت بیحس موضعی در دندانپزشکی یا بیهوشی عمومی انجام میشود.
در مواردی که دندان اضافی به دندانهای دائمی جوش خورده است، برای رفع مشکل از درمان اندودونتیک استفاده میشود. این نوع درمان، شامل درمان مغز دندان و بافتهای احاطه کننده ریشه دندان میشود. به دلیل عرض و ساختار غیرطبیعی دندان جوش خورده، دندانپزشک مجبور است آن را از طریق جراحی خارج کند. نکشیدن چنین دندانی ، عملکرد سطح جونده دندانها را دچار اخلال میکند که این باعث میشود شخص نتواند عمل جویدن را به خوبی انجام دهد. باقی ماندن این دندانها همچنین باعث بروز مشکلات همترازی و شلوغی دندان ها میشود .