هرپس دهانی به طور شناخته شده ای بنام تب خال دهانی یا زخم سرد معروف است هرپس لبیالیس یک بیماری ویروسی خوش خیم شایع می باشد که با زخم های دردناک و عود کننده ای برروی لب ها یا پوست مجاور لب ها تظاهر می یابد .
این ویروس ممکن است سبب بروز زخم هایی روی بافت های که ساپورت استخوانی دارند مثل لثه ها و یا سقف دهان شود . در آمریکا حدود ۶۰%بچه ها تا اواخر بلوغ در معرض این ویروس قرار گرفته اند و ۹۰%بالغین تا سن ۶۰سالگی حامل این ویروس میباشند . تنها ۴۰%افرادی که با این ویروس آلوده شده اند تظاهراتی از تب خال پیدا می کنند .
اگر شما از لحاظ بهداشتی در وضعیت خوبی قرار داشته باشید هرپس دهانی به طور خودبخود بهبود می یابد حتی اگر بدون درمان باقی بماند در عرض ۷ تا ۱۴ روز خوربخود بهبود می یابد و تنها درصورتی می تواند برروی کیفیت زندگی کسانی تأثیر بگذارد که از لحاظ وضعیت بهداشتی مناسب نیستند مثلاً در وضعیت هایی می تواند برای نوزادان ، افراد پیر و کسانی که نقص ایمنی دارند مثل ایدزی ها و هپاتیتی ها،لوسمی و یا افرادی که پیوند اعضاء کرده اند خطرناک باشد .
علل هرپس دهانی :
دندانپزشکان و کادردرمانی پزشکی بیشتر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ ۱ که یکی از بیش از ۸۰نوع ویروس هرپس شناخته شده است را می شناسند . اگرچه این نوع کمتر از بقیه تیپ های ویروس خطرناک نیست ولی هرپس تیپ ۱شباهتهای زیادی با بقیه دارد و از زمانی که وارد بدن می شود تا آخر عمر در بدن باقی می ماند و دریک فرم مخفی و خاموش قرار می گیرند . عفونت ویروسی توسط تماس دهانی قابلیت گسترش به بقیه افراد را دارد.
در صورت وجود زخم های فعال ، ویروس تمایل به داخل بزاق شدن را دارد بنابراین بسیار مهم است که از تماس دهانی پرهیز شود این بدین معنی است که :
✔️- هیچ بوسه ای یا سایر اشکال تماس پوستی با افراد دیگر نداشته باشید
✔️- غذا،نوشیدنی یا شامتان را با فرد دیگری سهیم نشوید .
✔️- در وسایل دندانی شخصی تان مثل مسواک یا نخ دندانتان با کسی شریک نشوید
✔️- حوله مشترک استفاده نکنید
✔️- افرادی که زخم هر پس فعال دارند یا کسانی که دوره بهبود را می گذارنند باید از تماس نزدیک با نوزادان و یا آنهایی که نقص ایمنی دارند جداًٌ پرهیز کنند .
محرکات هرپس دهانی :
وضعیت های مشخصی می توانند سبب تحریک و بروز” زخم سرد” شود نظیر :
✔️- استرس چه نوع هیجانی چه نوع فیزیکی
✔️- درد
✔️- جراحی
✔️- تب
✔️- محرکات محیطی مثل خورشید ، باد و سرما
✔️- کمبود خواب
✔️- عادت ماهیانه زنان
✔️- نقص ایمنی بدن
چه انتظاری وجود دارد؟
بعد از آغاز عفونت ویروسی ،ویروس در امتداد اعصاب تری جمینو گسترش یافته ( با تمام شاخه های موجودش در فک بالا و پائین ) تا به مجموعه سلول های عصبی در مغز بنام “گانگلیون تری جمینو” برسد که در آنجا بصورت غیر فعال باقی می ماند تازمانی که مجدداً فعال شود وقتی که ویروس فعال شود ویروس به سمت پایین گسترش یافته و منجر به بروز یک زخم سرد یا یکسری ضایعات در محلی که برای اولین بار وارد دهان شده است می شود توسعه و بهبود این چنین زخم هایی طی ۶مرحله وبین ۷تا۱۴روز اتفاق می افتد
✔️- علائم اولیه که بصورت خارش یا گزگزشدن در محل می باشد که هنوز قابل رؤیت نیست
✔️- تورم و قرمزی و درد مختصر که خوردن و آشامیدن مشکل می کند
✔️- ظهور یک زخم یا خوشه ای از زخم درمحل
✔️- تبدیل شدن زخم ها به زخم های سطحی وزرد رنگ
✔️- ظاهری خشک ونامنظم همراه با ترک وخونریزی
در نهایت زخم تبدیل به یک توده و قرمزی مختصر می شود و بدون برجای گذاشتن جای زخم بهبود می یابد
مراقبت های حرفه ای جهت کنترل تبخال :
یک توافق کلی در جامعه پزشکان و دندانپزشکان وجود دارد که در مقایسه با پزشکان عمومی ،دندانپزشکان غالباً با هرپس دهانی در بیمارانشان بیشتر مواجه می شوند و بنابراین بهتر می توانند آن را تشخیص دهند .
اگر چه هرپس های دهانی که متعاقب اعمال روتین دندانپزشکی بروز می کند ، دندانپزشکان را در وضعیتی برای غلبه برآن قرار می دهد به طوریکه با تجویز داروهای پیشگیری کننده ای به صورت کرم یا قرص قبل از شروع درمان قابل کنترل می گردد مصرف این داروها ۴ساعت قبل از شروع درمان دندانپزشکی شروع و تا ۲ روز بعد از درمان دندانپزشکی ادامه می یابد .